Najważniejsze zasady magazynowania
Rozwój handlu oraz usług spowodował, że magazynowanie stało się w ostatnim czasie pojęciem znacznie szerszym niż dotąd. Pod pojęciem magazynu nie rozumie się już tylko jednostki organizacyjnej przeznaczonej do składowania zapasów. Jest to także miejsce dystrybucji towarów. Mówiąc o magazynie, coraz częściej myśli się nie o pomieszczeniu funkcjonującym przy przedsiębiorstwie, ale o części dużej firmy logistycznej, zarządzającej planowaniem, realizowaniem i kontrolą transportu towarów.
Prawidłowe funkcjonowanie magazynu sprawia, że zgodnie z obecnie obowiązującym stanem prawnym magazynowanie staje się bardzo odpowiedzialnym obowiązkiem. Ewentualne zagrożenia mogą bowiem wypływać nie tylko ze sposobu realizacji transportu wewnątrzzakładowego, ale także ze sposobu składowania materiałów oraz ich rozdysponowywania.
Przepisy prawa dotyczące sposobu organizacji pracy w magazynach i samego magazynowania są bardziej klarowne, gdy na danym terenie funkcjonuje jeden pracodawca. Coraz częściej jest jednak tak, że obiekty logistyczne są wynajmowane kilku podmiotom, co prowadzi do rozbieżności w przepisach bezpieczeństwa. Najlepszym wówczas, i zgodnym z Kodeksem Pracy, jest wyznaczenie koordynatora sprawującego nadzór nad wszystkimi pracownikami i nadzorującego przestrzegania zasad współdziałania uwzględniających potrzeby i uwarunkowania pracy wszystkich pracowników.
Zasady magazynowania zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Przed rozpoczęciem magazynowania pracodawca ma obowiązek zorganizowania miejsca oraz określenia sposobu i dopuszczalnej wysokości składowania w zależności od rodzaju towaru. W magazynie powinny w widocznym miejscu znajdować się instrukcje, w jednoznaczny sposób określające zasady magazynowania, pakowania, załadunku i transportu materiałów, także materiałów niebezpiecznych. Z treścią instrukcji powinni być zaznajomieni wszyscy pracownicy zaangażowani w te prace.
Ponadto masa składowanego ładunku nie może przekraczać dopuszczalnych obciążeń. Jeśli miejscem magazynowania są regały, nie można przekraczać dopuszczalnych obciążeń, na których takie składowanie się odbywa. Odstępy pomiędzy poszczególnymi regałami powinny uwzględniać rodzaj środków transportu oraz umożliwiać bezpieczne manewrowanie pomiędzy regałami. Przejazdy nie mogą być zastawione w sposób uniemożliwiający dojazd, by nie powodować dodatkowego zagrożenia.
W przypadku magazynowania przedmiotów, których kształt, wymiar bądź masa wymuszają indywidualny sposób składowania, należy zapewnić ich stabilność z uwzględnieniem środka ciężkości. Przy gromadzeniu materiałów w formie stosów rozładunek powinien być rozpoczynany zawsze od najwyższych warstw. Samo miejsce przeładunku powinno być nadzorowane i zapewniać bezpieczeństwo pracującym tu osobom.
Mimo coraz lepszych udogodnień oraz mechanizacji procesów logistycznych, często niemożliwym jest pominięcie pracy ludzkiej na etapie przenoszenia lub podnoszenia towarów. Zasady bezpiecznego prowadzenia takich działań również są określone przepisami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2000 r. Na ich mocy określa się, że masa przenoszonego przez pracownika towaru nie powinna przekraczać 30 kg przy pracy stałej i 50 kg w sytuacji, gdy jest to praca dorywcza; w przypadku kobiet zaś wartości te plasują się na poziomie – odpowiednio – 12 i 20 kg. Ograniczona jest także dopuszczalna masa ładunku przewożonego na wózku do 450 kg na wózku 3- lub 4-kołowym i 350 kg na wózku 2-kołowym.
W przypadku przenoszenia towarów ręcznie zachowane muszą być także zasady ergonomii. Przenosić towar należy jak najbliżej ciała, by zapobiec urazom kręgosłupa. Nie jest możliwe zatem przenoszenie towaru w sytuacji, gdy tylko wymaga to skrętów kręgosłupa oraz gdy istnieje ryzyko przemieszczenia się towaru.
Wszystkie przepisy regulujące kwestie prawidłowego magazynowania zostały ujęte w stosownej ustawie oraz Kodeksie Pracy. Rodzaje towarów, sposób magazynowania, polityka bezpieczeństwa – wszystko to musi zostać uwzględnione. W przypadku występowania wielu czynników szkodliwych w magazynie, pracodawca jest zobowiązany do ich ograniczenia. Pracodawca nie może pozwolić sobie także na zaniedbania w zakresie przeszkolenia pracowników, zarówno na początku pracy i przy wdrażaniu w obowiązki, ale także w czasie okresowych szkoleń.